CMR
Skrót z francuskiego “Convention relative au Contrat de transport international des marchandises par route” jest podstawowym dokumentem przewozu towarów, który został przyjęty podczas konwencji w 1956 roku w Genewie. CMR stanowi zatem umowę przewozu w międzynarodowym transporcie drogowym. Obecnie jest on uznawany przez wszystkie państwa Unii Europejskiej. Prawo krajowe państw członkowskich jest zatem zastępowane przez regulacje CMR.
Konwencję CRM stosuje się do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsca przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się.
Konwencji CMR nie stosuje się do przewozu:
- przesyłek pocztowych
- rzeczy przesiedlenia
- zwłok
List przewozowy CMR
List przewozowy CMR dokumentuje zawartą między stronami umowę przewozu i jest przekazywany przewoźnikowi przed rozpoczęciem transportu. Jest on wystawiany w trzech egzemplarzach a każdy z nich posiada taką samą moc prawną. Jeden egzemplarz pozostaje u nadawcy towaru, drugi egzemplarz przeznaczony dla odbiorcy (towarzyszy przesyłce) trzeci dla przewoźnika.
Listy przewozowe powinny być podpisane przez nadawcę oraz przez przewoźnika. Podpisy mogą być zastąpione stemplami nadawcy oraz przewoźnika bądź mogą być wydrukowane, jeśli ustawodawstwo kraju, w którym został sporządzony list przewozowy na to pozwala.
Niezbędne dane w liście przewozowym to przede wszystkim: data i miejsce wystawienia, dane nadawcy i odbiorcy, dane dotyczące załączonych dokumentów, rodzaj i ilość przewożonego towaru, ważne znaki i inne cechy towaru, specjalne instrukcje postępowania, numer rejestracyjny pojazdu.
Stosowanie CMR, obowiązki i odpowiedzialność
Jeżeli miejsce załadunku i miejsce przesyłki towarów znajdują się w dwóch różnych państwach członkowskich, stosuje się CMR. CMR ma również zastosowanie w dostawach do krajów trzecich, takich jak Rosja, Turcja czy Islandia. Jeśli dostawa taka jest realizowana do miejsca w kraju niebędącym członkiem UE przy użyciu CMR, kraje ten muszą wyrazić zgodę na CMR przed transportem, tym samym uznać pierwszeństwo przed prawem krajowym.
Strony zaangażowane w transport wykonywany w ramach stosowania CMR muszą również przestrzegać swoich obowiązków.
- nadawca organizuje wysyłkę i dostawę towaru do odbiorcy
- nadawca jest odpowiedzialny za bezpieczne zapakowanie towaru do transportu
- przewoźnik jest odpowiedzialny za bezpieczny transport
- przewoźnik jest odpowiedzialny za terminowy transport
- odbiorca musi potwierdzić odbiór dostarczonych towarów
Szczególne znaczenie dla odpowiedzialności ma list przewozowy CMR oraz udokumentowane w nim wpisy i potwierdzenia. Odpowiedzialność w ramach CMR jest w dużej mierze skonstruowana jako tzw. odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność zawsze na zasadzie winy, ale tylko w ograniczonym zakresie niezależnie od winy. Przewoźnik odpowiada również za szkody spowodowane przez personel zatrudniony przez niego lub przez podwykonawców. Z kolei nadawca odpowiada wobec przewoźnika za szkodę wyrządzoną z jego winy.